Od dłuższego czasu można zaobserwować rosnącą popularność suplementów nootropowych. Czym są i jakie jest ich zastosowanie? Najprościej rzecz ujmując będą to produkty wspierające funkcje poznawcze a szerzej: pracę mózgu. W obrębie funkcji poznawczych zawierają się m.in. uwaga, koncentracja i pamięć.
Jeśli natomiast podzielimy składniki nootropowe ze względu na ich wpływ na pracę mózgu, wyróżnić możemy ich grupy:
-
składniki podnoszące poziom ukrwienia mózgu skutkujące lepszym dotlenieniem i dostarczaniem substancji odżywczych w wyniku czego efektywność pracy naszego mózgu jest możliwe zbliżona do maksymalnej,
-
składniki optymalizujące poziom neurotransmiterów w tym kluczowej acetylocholiny warunkującej m.in. ogólny nastrój i sprawność umysłową i gotowość do podjęcia wysiłku
Jak więc dobrać odpowiednie dla siebie składniki? Na wstępie określić cel suplementacji.
Jeśli Twoim celem jest maksymalizacja koncentracji i uwagi powinieneś spojrzeć przychylnym okiem na składniki podnoszące poziom acetylocholiny. Będzie to oczywiście cholina, przeważnie w formach:
-
dwuwinianu choliny (choline bitartare),
-
cytocholiny (cdp cholina),
-
alpha gpc,
W szczególności dwie ostatnie wykazują świetna skuteczność w suplementacji wspierającej układ poznawczy. Wysoki poziom wchłanialności skutkuje realnym podniesieniem poziomu acetylocholiny w mózgu niemal natychmiastowo po podaniu suplementu! Mobilizacja mięśni szkieletowych do działania, koncentracja na wykonywanej czynności, efekt „czystego umysłu” to efekty, których możesz oczekiwać po suplementacji.
Warto rozważyć dorzucenie któregoś z adaptogenów, czyli ekstraktów roślinnych o korzystnym wpływie na organizm ludzki m.in. ze względu na obniżanie poziomu stresu (poprzez redukcję wyrzutu kortyzolu) i pozytywny wpływ na pracę mózgu.
Jeśli szukasz odpowiedniego adaptogenu do zastosowani bezpośrednio przed treningiem albo np. na w ciągu intensywnego dnia w pracy, zwróć uwagę na:
-
Ginkgo Biloba – wspiera ogólną witalność, gotowość do działania i połączenie mózg-mięsień),
-
Hupercyna A – hupercyna posiada udokumentowaną licznymi badaniami wysoką skuteczność w zakresie podnoszenie poziomu acetylocholiny w mózgu. Efektywnie przekracza barierę krew-mózg, stanowiącą dla wielu ekstraktów roślinnych potężną barierę wchłanialności,
-
Żeń-szeń – do omawianych zastosowań optymalny będzie Panax, ewentualnie mix Panax i Eleutero,
-
Bakopa drobnolistna (Bacopa Monieri) – koncentracja, skupienie a ponadto szereg właściwości prozdrowotnych – bakopa to także potężny antyoksydant!,
-
Ashwagandha – ale z małym zastrzeżeniem – u niektórych suplementacja może powodować zbyt mocne działanie uspokajająco-rozluźniające, żeby zastosować akurat ten adaptogen np. przedtreningowo. Nie mniej jednak u wielu osób ekstrakt Withania Somnifera doskonale niweluje rozdrażnienie i pozwala skupić się na wykonywanej czynności. Potwierdzeniem tej tezy może być jej coraz częstsza obecność w gotowych suplementach przedtreningowych z najwyższej półki,
Jeśli trenujesz sporty wydolnościowe warto przychylnym okiem spojrzeć na adaptogeny wspierające optymalne dotlenienie organizmu i opóźnienie nadejścia znużenia w trakcie intensywnego wysiłku. Będą to grzyby (dostępne w m.in. w formie suplementów w kapsułkach lub proszku) m.in.:
-
kordyceps – substancja aktywna - kordycepina od dawna cieszyła się szczególnym zainteresowaniem sportowców ekstremalnych dyscyplin wytrzymałościowych. Suplementacja kordycepsem korzystnie wpływa na wydolność trenową w tym na kluczowy dla wyczynowych sportowców parametr VO2max. Od pewnego czasu suplementy zawierające kordyceps są dużo łatwiej dostępne i przystępniejsze cenowo co niewątpliwe stanowi kolejny, solidny argument za włączeniem ich do suplementacji,
-
Reishi – poza działaniem w zakresie wspierania funkcji poznawczych jest to doskonały suplement prozdrowotny. Reguluje poziom cukru i cholesterolu we krwi,
-
Chaga – j.w.; w tym wypadku warto zwrócić uwagę na wymierne wsparcie układu immunologicznego i trawiennego,
-
Soplówka Jeżowata (Lion’s Mane) – wykazuje silne właściwości nootropowe i adaptogenne, ponadto działa synergicznie z choliną. Połącznie Alpha GPC z Lion’s Mane to baza większości wysokiej jakości stacków nootropowych,
Ogólna suplementacja neuroprotekcyjna „w tle”.
Choć dla wielu może być to zaskoczniem do nootropów możemy zaliczyć np. wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega3 czy lecytynę. Ich działanie na nasz mózg i układ nerwowy nie jest bezpośrednie i odczuwalne w działaniu zaraz po spożyciu (jak np. w wypadku pochodnych choliny), ale niemniej istotne w perspektywie długoterminowej!
Co warto włączyć do suplementacji prozdrowotnej ukierunkowanej na wsparcie pracy mózgu?
-
wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega 3 – (w dawce dopasowanej do naszej diety, w tym m.in. ilości innych kwasów tłuszczowych w diecie),
-
Lecytyna – obecna od lat w suplementacji „na pamięć” – nie bez powodu!,
-
Fosfatydyloseryna – prawdziwy hit suplementacji neuroprotekcyjnej. Skutecznie regeneruje układ nerwowy, niweluje poziom stresu, optymalizuje nastrój i pozytywnie wpływa na możliwości zapamiętywania i uczenia się,
-
Witamina D3 – optymalnie w połączeniu z witaminą K2): odpowiedni jej poziom warunkuje szereg procesów zachodzących w organizmie ludzkim w tym m.in. regenerację układu nerwowego i odpowiedni przebieg procesów poznawczych,
-
Maca – adaptogen o potężnym działaniu na polu redukcji poziomu kortyzolu i wspierania regeneracji w stanie chronicznego przemęczenia i stresu. Stosowany od lat m.in. przez himalaistów na wyprawach wysokogórskich,
-
Różeniec górski Rhodiola Rosea – adaptogen, który w zasadzie tak jak wymieniona w pierwszej części artykułu Ashwagandha mógłby zostać zaliczony do grupy „typowych nootropów”. Warto jednak mieć na uwadze, że pełną moc swojego działania wykazuje po pewnym czasie regularnej suplementacji, stąd obecność w tej grupie,
-
Urydyna – skutecznie wspomaga regenerację układu nerwowego. Warto rozważyć suplementację przy problemach o podłożu neurologicznym, chronicznych bólach kręgosłupa, drętwieniu kończyn.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze konkretnych produktów?
-
1. Widać wyraźnie, że przeważająca większość omawianych składników posiada pozytywne właściwości na więcej niż jednej płaszczyźnie. Dobierając suplementację warto dokładnie przeanalizować szerokie spectrum zastosowań danego produktu i jego ewentualne interakcje z innymi stosowanymi suplementami. Jeśli komponujesz zestaw samemu, zacznij od prostych połączeń (1-3 składniki) – dzięki temu dowiesz się co i jak na Ciebie działa. Suplementacja wszystkich możliwych nootropów na raz nie jest optymalnym rozwiązaniem! Opcją prostszą może być wybranie jednego z wielu dostępnych na rynku miksów składników nootropowych,
-
2. Wybierając ekstrakt roślinny zwróć szczególną uwagę na jego standaryzację. Standaryzacja do odpowiedniej substancji aktywnej pozwala nam dokładnie dopasować dawkę do swoich potrzeb. Co ciekawe często suplementy z relatywnie wysokimi/bardzo wysokimi dawkami substancji aktywnej wcale nie zawierają adekwatnie wysokich dawek roślinnego ekstraktu! To wysoki poziom standaryzacji (zawsze wyrażony procentowo w rubryce Supplement Facts) czyni dany produkt mocnym. Kolejną utrudnieniem dla konsumenta może być fakt, że niektóre z ekstraktów roślinnych mogą być standaryzowane do różnych substancji aktywnych, w wyniku czego ich działanie może być inne. Konkluzja jest dość oczywista: dokładnie czytajmy etykiety!,
-
3. Jeśli stosujesz leki przeciwdepresyjne(np. TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, SSRI – inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny, I-MAO – inhibitory monoaminooksydazy, SERT – transportery serotoniny) zawsze konsultuj suplementację z lekarzem! Wiele składników roślinnych (w tym m.in. omawiany żeń-szeń) wykazują pewien stopień interakcji z niektórymi lekami z ww. grup. Objawiać się to może osłabianiem lub wzmocnieniem działania leku lub innymi skutkami ubocznymi!,
Polecamy zapoznać się z naszą ofertą suplementów nootropowych – cały czas poszerzamy asortyment! Jeśli masz dodatkowe pytania dot. suplementacji nootropami (i nie tylko) skontaktuj się z nami.