Omega 3 - Nienasycone kwasy tłuszczowe, pełniące niezwykle ważną rolę w odżywianiu się człowieka.  W wielu badaniach wykazano silne działanie przeciwnowotworowe kwasów tłuszczowych omega-3, spowalniających starzenie się komórek, zmniejszających  ryzyko zawałów serca i wiele innych. Kwasy omega 3 to przede wszystkim DHA (dokozaheksaenowy) i EPA (eikozaptentaenowy), które tworzą podstawy naszego mózgu i stanowią 60% tłuszczów niezbędnych do jego funkcjonowania.  Odpowiadają również za siatkówkę oka i biorą udział w procesach spermatogenezy, czyli zachowują ruchliwość plemników. W dawkowaniu ważna jest odpowiednia proporcja omega-3 i omega-6 w diecie.

Nadmiar obu kwasów może być szkodliwy, dlatego należy uważać podczas dawkowania. Nienasycony kwas tłuszczowy Omega 3 występuje przede wszystkim w olejach rybnych – z łososia, wątroby dorsza (tzw. tran), śledzia,  czy sardynek, oraz roślinnych, takich jak olej lniany, olej z pachnotki, rzepakowy, sojowy, z gorczycy sarepskiej czy orzechów włoskich. Kwasy omega-3 można również suplementować, dzięki licznie dostępnym na rynku preparatom.

Węglowodany (Carbs) -  to organiczne związki chemiczne składające się z węgla, wodoru i tlenu, inaczej nazwane sacharydami lub cukrami. Dzielą się one na węglowodany przyswajalne i nieprzyswajalne - oba są potrzebne naszemu organizmowi do prawidłowej pracy. Inny podział mówi o cukrach złożonych i prostych, z których tylko te pierwsze są pożądanym składnikiem diety. Węglowodany to główne źródło energii, niezbędne zwłaszcza dla pracy mózgu, dlatego wykluczanie ich z diety, nawet tej odchudzającej, to często pojawiający się błąd. Zapotrzebowanie organizmu na ten składnik w diecie wynosi 50-60% całkowitego zapotrzebowania. Zamiast eliminacji cukrów lepiej skupić się na właściwym ich wyborze - zamiast białego pieczywa wybrać ten ziarnisty, zamiast białego ryżu pełnoziarniste kasze, które sycą i zawierają mnóstwo cennych dla organizmu składników mineralnych. Takie węglowodany służą naszemu zdrowiu i szczupłej sylwetce, dlatego powinny być dostarczane do organizmu każdego dnia.

Polecane produkty i producenci:

• Formotiva
• białko Olimp
• witaminy Olimp
• BCAA Trec
• białko Ostrovit

Białko to jeden z trzech makroskładników pokarmowych (obok węglowodanów i tłuszczy), inaczej polipeptyd (peptyd długołańcuchowy). Bez względu na źródło, czy profil aminokwasowy 1g białka dostarcza zawsze 4kcal. Z punktu widzenia sportowca, czy po prostu osoby aktywnej fizycznie, odpowiednio dobrana podaż i źródła tego makroskładnika ma szczególnie istotne znaczenie.


Białko jest głównym materiałem budulcowym organizmu ludzkiego. Szacuje się, że aż 20% naszej masy ciała to proteiny. Każde białko zwierzęce zbudowane jest z 20 aminokwasów, które możemy podzielić na:

- Aminokwasy endogenne, czyli te, które nasz organizm jest w stanie syntezować. Do tej grupy zaliczamy: asparginę, cysteinę alaninę, glutaminę, glicynę, prolinę, tryrozynę, kwas glutaminowy i serynę.
- Aminokwasy egzogenne, czyli te których nasz organizm nie jest w stanie syntezować – muszą być one dostarczane z pożywieniem.

Stosuje się również zamiennie nazwę aminokwasy niezbędne. Do tej grupy zaliczamy: fenyloalaninę, leucynę, izoleucynę, lizynę, metioninę, treoninę, tryptofan i walinę.

- Aminokwasy względnie egzogenne, a więc takie, które organizm jest w stanie syntezować, ale w niewystarczającej ilości (muszą być uzupełnione z pożywienia/suplementów). Dla człowieka (w szczególności dla dzieci) będą to: arginina i histydyna.


Co ciekawe, dla innych ssaków inne aminokwasy mogą być niezbędne (egzogenne). Przykładowo: aminokwasem egzogennym dla kotów jest tauryna. W zdrowym organizmie białko jest rozbijane na aminokwasy przez układ pokarmowy i w takiej formie trafia do krwioobiegu.

Człowiek nie jest w stanie magazynować białka, dlatego jego nadmiar jest metabolizowany w wątrobie i usuwany przez nerki – jako mocznik i ciała ketonowe.  Za wysoka podaż białka może obciążać ww. organy i nie jest wskazana osobom, który cierpią na zaburzenia ich pracy.


Rola białka w diecie:

- Chroni mięśnie przed procesami rozpadu mięśni (katabolizmem), wynikającymi z treningu, czy np. deficytu kalorycznego
- Posiada właściwości anaboliczne, odpowiednio dobrana podaż białka to gwarancja optymalizacji efektów w zakresie budowy suchej masy mięśniowej, siły, ale i pozostałych cech motorycznych
- Posiada bardzo wysoki indeks sytości, pozwala skutecznie kontrolować głód
- Przy braku węglowodanów i zmagazynowanego glikogenu może stanowić „paliwo” (równolegle z wolnymi kwasami tłuszczowymi) dla tkanki mięśniowej
- Warunkuje zachowanie homeostazy
- Optymalizuje procesy regeneracyjne


Produkty bogate w białko:

- mięso
- ryby
- nabiał, w tym jaja
- rośliny strączkowe
- orzechy


Ilość białka w diecie osób trenujących powinna być odpowiednio wyższa (czasem nieznacznie) i dopasowana do formy wykonywanej aktywności fizycznej, indywidualnych potrzeb, dodatkowych celów np. sylwetkowych. W dużym uproszczeniu możemy przyjąć następującą, optymalną podaż białka w diecie:

- 1-1,2g na kilogram masy ciała – dla osób nieaktywnych fizycznie, nie pracujących fizycznie
- 1,2-1,5g na kilogram masy ciała – dla osób uprawiających sport rekreacyjnie (głównie formy aerobowe) czy pracujących fizycznie
- 1,5-1,7g na kilogram masy ciała – dla osób intensywnie trenujących dyscypliny o profilu wytrzymałościowym
- 2g i więcej białka na kilogram masy ciała - dla osób trenujących dyscypliny szybkościowo-siłowe, budujących masę mięśniową, lub chcących zabezpieczyć swoje mięśnie w trakcie redukcji tkanki tłuszczowej. Co do zasady: w trakcie budowania masy mięśniowej podaż białka z powinna być niższa niż w okresie redukcji tkanki tłuszczowej. Poza stworzeniem optymalnego środowiska do zabezpieczania mięśni przed nieuchronnymi przy deficycie kalorycznym procesami katabolicznymi, wyższa podaż białka na diecie redukcyjnej pozwala lepiej kontrolować apetyt. Wynika to z faktu, że białko posiada najwyższy indeksy sytości spośród wszystkich makroskładników. Należy przy tym pamiętać, że dla osób ćwiczących naturalnie, wyższa podaż białka niż 2,5g na kilogram masy ciała jest pozbawiona większego sensu. Stosowanie diety z bardzo wysoką zawartością białka powinno być wyłącznie okresowe i poparte odpowiednimi badaniami m.in. wątroby i nerek. Ponadto podwyższone zapotrzebowanie na proteiny mają:

- Kobiety w ciąży – 1,2g na kilogram masy ciała
- Kobiety karmiące – 1,4g na kilogram masy ciała


Źródła protein w odżywkach białkowych: Źródła odzwierzęce:
- Białko serwatkowe – najpopularniejsze źródło białka w odżywkach. Może występować w formie klasycznego koncentratu (WPC), pozbawionego praktycznie całej zawartości węglowodanów (w tym laktozy) i tłuszczu izolatu (WPI), czy poddanego wstępnej obróbce enzymatycznej hydrolizatu (WPH). Białko serwatkowe, bez względu na jego formę, posiada bardzo dobry profil aminokwasowy - zawiera szczególnie wysoką dawkę aminokwasów egzogennych (EAA) , w tym rozgałęzionych (BCAA), które stanowią aż 30% całego aminogramu.


Wszystkie białka serwatkowe zaliczamy do szybkowchłanialnych, (w kolejności od najszybciej wchałanialnego: WPH, WPI, WPC). Dość często spotyka się miksy ww. w jednym produkcie.

Warto dodać, ze wysokiej jakości koncentraty serwatkowe z tytułu posiadania śladowej ilości laktozy zawierają w swoim składzie kompleksy enzymów trawiennych (w tym laktazę).

- Białko kazeinowe – obok serwatki najistotniejsze białko w nabiale. Charakteryzuje się gęstą konsystencją i wolnym uwalnianiem aminokwasów, co czyni z niej idealne białko na noc, ale również w ciągu dnia, jako uzupełnienie posiłków. Może występować w formie kazeinianu wapnia, lub kazeiny micelarnej. Druga z wymienionych form charakteryzuje się dużo wyższą wartością biologiczną (BV). Kazeina ze względu na takie samo pochodzenie, posiada bardzo zbliżony profil aminokwasowy do odżywek serwatkowych.
- Albumina jaja kurzego – wyjątkowe źródło białka, szczególnie cenione przez sportowców i osoby intensywnie trenujące. Doskonały wybór dla osób nietolerujących laktozy, które chcą dostarczyć białko o bardzo wysokiej wartości biologicznej i wybitnym profilu aminokwasowym.
- Białka wołowe – czyli hydrolizat białka kolagenowego. Proteiny szybkowchłanialne. Profil aminokwasy szczególnie bogaty w prolinę, hydroksyprolinę i glicynę. Wysoka zawartość tych aminokwasów czyni z tej grupy odżywek białkowych szczególnie dobry wybór dla osób starszych i każdego kto chce wspierać kondycję skóry, włosów, paznokci, ścięgien, więzadeł i ogólnie – całej tkanki łącznej.


Białka roślinne:
- Białko sojowe – w formie izolatu jest najpopularniejszym  roślinnym źródłem białka. Dużym atutem jest niska cena.
- Białko grochu i bobu – rośliny strączkowe są świetnym źródłem doskonale przyswajalnego białka. Najwyższa zawartość aminokwasów rozgałęzionych (BCAA), wśród białek roślinnych.
- Białko ryżowe – szybkowchłanialne proteiny, doskonała alternatywa dla np. białka sojowego, ale i dla białek zwierzęcych.
- Białko konopne – pełen profil aminokwasowy, stosunkowo rzadko spotykane w formie monopreparatu. Doskonale uzupełnia się z np. z białkiem grochu.
- Białko dyni, białko granatu, białko kokosowe – praktycznie nie występują jako monopreparaty, natomiast stanowią doskonałe uzupełnienie mieszanek białek roślinnych.

Błonnik pokarmowy (inna powszechnie używana nazwa: włókno pokarmowe) to różnorodne substancje pochodzenia roślinnego, które nie ulegają trawieniu przez enzymy przewodu pokarmowego człowieka, lub ulegają procesom trawiennym w minimalnym stopniu. Z tego też tytułu obecnie uznawana kaloryczność błonnika to 2kcal/1g, a nie jak kiedyś 0. Jako błonnik zaliczamy zarówno polisacharydy takie jak:

- Celuloza
- Hemuceluloza
- Pektyny
- Gumy
- Niestrawialna skrobia


Jak i substancje o charakterze niepolisacharydowym:

- Ligniny
- Kutyny
- Taniny


Inny podział wyróżnia w błonniku frakcje:

- Nierozpuszczalne w wodzie – będzie to przede wszystkim celuloza i lignina. Frakcje to wpływają korzystnie na absorpcję wody i formowanie stolca warunkując prawidłową perystaltykę jelit i prawidłowe wypróżnianie się
- Rozpuszczalne w wodzie – będą to m.in. pektyny, hemicelulozy, gumy, beta-glukany. Co ciekawe mogą one podlegać degradacji w jelitach do krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych – dostarczając tym samym energię (w związku z tym posiadają też śladową kaloryczność). Rozpuszczalne frakcje błonnika posiadają właściwości w zakresie regulacji poziomu cholesterolu w organizmie.


Źródła błonnika w pożywieniu:

- Zboża: 5-10g błonnika w 100g produktu
- Warzywa: 0,5g-6g błonnika w 100g produktu
- Świeże owoce: 1g-2g błonnika w 100g produktu


Funkcje błonnika w organizmie ludzkim:

- usprawnia perystaltykę jelit
- absorbuje wodę
- stymuluje procesy fermentacyjne w jelicie grubym,
- redukuje poziom LDL we krwi
- redukuje poziom cholesterolu (łącznego) we krwi
- obniża poposiłkowy poziom glukozy we krwi
- syci, pozwalając skuteczniej kontrolować łaknienie


Błonnik w odżywkach występuje w formie sproszkowanej, bądź tabletkowanej. Warto zwrócić też uwagę na błonnikowe monopreaparaty np. beta-glukan.

Zalecane dzienne dawkowanie zależne jest od wielu zmiennych, m.in.:

- Wieku – przykładowo: wysokie dawki błonnika ze względu na konieczność maksymalizacji wchłaniania składników pokarmowych nie jest zalecana dla dzieci, czy np. osób przewlekle chorych
- Płci
- Diety – w tym ilości spożywanych węglowodanów
- Intensywności wysiłku fizycznego
- Ewentualnych chorób i dolegliwości


Mając na uwadze ww.; sugerowane dzienne dawkowanie przeważnie mieścić się będzie w przedziale 10-30g.

Należy pamiętać, że błonnik należy przyjmować z odpowiednią ilością wody. Szereg prozdrowotnych właściwości błonnika karze zwrócić szczególną uwagę na zawartość tego składnika w diecie. Jak zawsze, kluczowa będzie odpowiednio dobrana podaż. Nadmierne spożycie błonnika może zaburzać wchłaniania makroskładników i mikroelementów, czy niektórych leków, a w konsekwencji prowadzić do poważnych dolegliwości. Brak błonnika w diecie wiąże się z kolei z zaburzeniem perystaltyki jelit, problemami z wypróżnianiem, napadami łaknienia, a także znacznie zwiększonym ryzykiem występowania poważnych chorób jelit w przyszłości.


Gęsta, żelująca konsystencja wielu preparatów błonnikowych warunkuje również jego przydatność w uzupełnieniu suplementacji dobranej pod kątem redukcji masy ciała. Odpowiednio dobrana dawka błonnika stanowi skuteczne wsparcie w walce z napadami apetytu i optymalizuje gospodarkę węglowodanową.

Sód  (Sodium) - to pierwiastek, niezbędny do życia ludzi, zwierząt i niektórych roślin. Jest zaliczany do elektrolitów, obok magnezu, potasu i wapnia. Sód reguluje gospodarką wodną organizmu, razem z potasem odpowiada za prawidłowe przenoszenie impulsów nerwowych oraz skurczów-rozkurczów mięśniowych. Razem z chlorem i potasem utrzymuje prawidłową regulację kwasowo-zasadową organizmu. Zwiększa wydzielanie soków trawiennych. Stężenie jonów sodu we krwi, które uznaje się za prawidłowe wynosi od 136 do 145 mmol/l.

Najbardziej znanym źródłem sodu jest sól kuchenna. Stężenie tego pierwiastka w soli wynosi około 40% jej wagi. Wiele osób uważa, że obecność sodu w diecie należy wyeliminować do zera, ponieważ jej nadmiar w organizmie prowadzi do wielu niebezpiecznych konsekwencji natury zdrowotnej. To twierdzenie nieuprawnione, ale generalnie w społeczeństwach obserwuje się nadmiar spożywania tego pierwiastka, co wynika z powszechności dodawania sodu do pożywienia jako jednego z najbardziej popularnych składników konserwujących, szczególnie w żywności wysoko-przetworzonej (wędliny, sery, przyprawy, ryby, kolorowe napoje, chipsy itd.). Dlatego bardzo istotna jest kontrola ilości spożywanego sodu.

Nadmiar sodu w organizmie to tzw. hipernatermia. Skutkuje ona zwiększonym zatrzymywaniem wody w organizmie, co powoduje rozwój nadciśnienia tętniczego krwi, sprzyja pojawianiu się obrzęków, szczególnie kończyn dolnych, zwężeniu ulegają naczynia krwionośne. Długotrwałe dostarczanie zbyt dużej ilości sodu znacznie zwiększa prawdopodobieństwo udarów i wylewów krwi do mózgu i zdaniem wielu specjalistów sprzyja występowaniu nowotworów żołądka.

Ze względu na wspomnianą wszechobecność sodu w pożywieniu, znacznie rzadziej dochodzi do niedoboru sodu w organizmie, ale podobnie jak w przypadku jego nadmiaru, również ten stan jest bardzo groźny dla zdrowia, a nawet życia. Stan niedoboru sodu to tzw. hiponatremia.

Zazwyczaj ze stanem takim można mieć do czynienia wskutek szczególnie nasilonych biegunek, wymiotów, długotrwałego wysiłku połączonego z dużą potliwością (stąd zwiększone zapotrzebowanie na sód osób regularnie trenujących), nieprawidłowej pracy nerek, stosowaniu środków diuretycznych. Można wtedy odczuwać szybką męczliwość organizmu, często występują skurcze i drżenie mięśni, pojawiają się kłopoty z kojarzeniem, zapamiętywaniem, koncentracją uwagi. Powszechnie odczuwane są bóle głowy, występowanie utraty apetytu i znaczne obniżenie ciśnienia krwi. Wzrasta ryzyko udarów cieplnych i porażeń słonecznych.

Potas (Potasium) - jest składnikiem (oraz elektrolitem) niezbędnym do utrzymania ciała w zdrowiu oraz wzrostu. Jest on niezbędny do zachowania odpowiedniej równowagi pomiędzy komórkami a płynami znajdującymi się w ciele. Odgrywa on też ważną rolę w stymulowaniu nerwów oraz pracy mięśni. Enzymy znajdujące się w komórce potrzebują potasu do właściwej pracy. Niedobór potasu może spowodowany częstomoczem(może on występować podczas zażywania leków na choroby serca). W opisanym przypadku potas zatrzymuje wodę oraz minerały w organizmie. Pokarm bogaty w potas to banany, kantalupa, grejpfrut, pomidor, melony oraz ziemniaki a także ryby(szczególnie łosoś i flądra). Niektóre pokarmy bogate w potas są też bogate w kalorie. Warzywa, owoce oraz nisko tłuszczowe przetwory białkowe również zawierają jego dużą ilość. Potas jest niezbędny do funkcjonowania serca oraz odgrywa kluczową rolę w prawidłowej pracy tkanki miękkiej. Utrzymanie właściwego poziomu potasu w organizmie jest zależne od poziomu sodu i magnezu we krwi. W diecie zachodniej znajduje się sporo sodu, jest to związane z dużą ilością soli w spożywanym pokarmie. W konsekwencji czego organizm potrzebuje potasu, by powstrzymać negatywne dla zdrowia skutki takie jak wymioty, zwiększona potliwość, biegunki oraz niewłaściwe przyswajanie składników odżywczych. Badania wykazały, że osoby istnieje połączenie pomiędzy diety bogatej w potas a zdrowiem kości, szczególnie u starszych kobiet. Oznacza to, że zwiększenie konsumpcji pokarmów bogatych w potas chroni przed wystąpieniem osteoporozy. Istnieją badania pokazujące, że istnieje połączenie pomiędzy suplementacją potasu a obniżeniem ciśnienia krwi, Uważa się też, że potas może zapobiec śmierci w wyniku chorób układu krążenia. Utrzymywanie stałego poziomu potasu w organizmie zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób serca. Potas (jedynie przyjmowany w pokarmie) może zapobiec wylewowi, konkretnie niedokrwiennemu. Osoby mające problem z wchłanianiem potasu z pokarmu mogą zapaść na chorobę o nazwie nieswoiste zapalenie jelit.

ZMA -  to niezwykle skuteczny suplement stymulujący wydzielanie testosteronu oraz hormonu wzrostu przez organizm. To mieszanka niesterydowych składników, dedykowanych sportowcom uprawiającym sporty siłowe, którym zależy na szybszej regeneracji i na zwiększeniu wydolności mięśni. ZMA to przede wszystkim połączenie magnezu, cynku i witaminy B6, które w organizmie pełnią funkcję regeneracyjną po przeciążeniach, chorobach i urazach. Wpływają również korzystnie na przyrost masy mięśniowej. Suplementacja ZMA jest polecana dla osób, które mają niedobory tych pierwiastków, związane np. z brakiem odpowiedniej dawki snu, z ciężką pracą, stresem, złą dietą, używkami itd. Jeśli jest odwrotnie - dbasz o siebie i pamiętasz o właściwym wypoczynku, suplementacja ZMA jest absolutnie zbędna. Preparat stosuje się na około 60 minut przed snem - poprawia regenerację i jego jakość. Dawki należy dobierać indywidualnie, ze względu na własne preferencje, dietę i styl życia.

ZMA -  to niezwykle skuteczny suplement stymulujący wydzielanie testosteronu oraz hormonu wzrostu przez organizm. To mieszanka niesterydowych składników, dedykowanych sportowcom uprawiającym sporty siłowe, którym zależy na szybszej regeneracji i na zwiększeniu wydolności mięśni. ZMA to przede wszystkim połączenie magnezu, cynku i witaminy B6, które w organizmie pełnią funkcję regeneracyjną po przeciążeniach, chorobach i urazach. Wpływają również korzystnie na przyrost masy mięśniowej. Suplementacja ZMA jest polecana dla osób, które mają niedobory tych pierwiastków, związane np. z brakiem odpowiedniej dawki snu, z ciężką pracą, stresem, złą dietą, używkami itd. Jeśli jest odwrotnie - dbasz o siebie i pamiętasz o właściwym wypoczynku, suplementacja ZMA jest absolutnie zbędna. Preparat stosuje się na około 60 minut przed snem - poprawia regenerację i jego jakość. Dawki należy dobierać indywidualnie, ze względu na własne preferencje, dietę i styl życia.

Mangan- to pierwiastek chemiczny, należący do grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Mangan wchodzi w skład wielu tkanek (przede wszystkim występuje w wątrobie, mózgu, nerkach i trzustce), jest składnikiem wielu enzymów, bierze udział w procesie trawienia i wchłaniania, dba o układ nerwowy i sprawność seksualną, ponadto jest niezbędnym składnikiem kości. Ponadto jest tarczą obronną organizmu, magazynuje żelazo, dba o skórę. Niedobór manganu objawia się deformacjami kości, pogorszeniem słuchu, zmęczeniem, stanami niepokoju, zmniejszeniem poziomu libido, a nawet niepłodnością. Bogate źródła manganu to płatki owsiane, produkty zbożowe z pełnego ziarna, orzechy, tofu, rośliny strączkowe, zielona herbata. Przedawkowanie manganu nie jest związane z pożywieniem - powstaje rzadko, w wyniku kontaktu dróg oddechowych z pyłem lub dymem zawierającym ten pierwiastek. Powoduje to zaburzenia podobne do tych, które pojawiają się przy chorobie Parkinsona, może pojawić się też depresja, zaburzenia pracy wątroby i tarczycy. Osoby prowadzące odpowiednio zbilansowaną dietę nie powinny mieć jednak problemu z tym pierwiastkiem.

Molibden - jest jednym z bardzo ważnych składników biologicznych u ludzi oraz zwierząt. W formie przyswajalnej występuje w orzechach, zbożach czy warzywach oraz twardej wodzie. Omawiana substancja jest katalizatorem przemiany materii, oraz pomaga w detoksykacji krwi dzięki dobrej współpracy z enzymami oraz aminokwasami występującymi w organizmie człowieka. Molibden ma właściwości antyrakowe oraz przyśpiesza metabolizm dzięki usuwaniu z organizmu niektórych toksyn.

Substancja ta uodparnia wątrobę przed uszkodzeniem od alkoholu oraz poprawia pracę nerek. Jest również znana ze swoich właściwości zapobiegających próchnicy oraz wzmaga potencję u mężczyzn. Molibden wspomaga właściwe przyswajanie białek.

Miedź to pierwiastek występujący w organizmie ludzkim w bardzo niewielkiej ilości, jednak jest on niezbędny z punktu widzenia jego zdrowia i prawidłowego funkcjonowania. Miedź znajduje się właściwie we wszystkich tkankach. Największe stężenie miedzi znajduje się w mózgu, nerkach, sercu i wątrobie, jednak najwięcej sumarycznie mamy go w mięśniach i kościach. 

Miedź bierze udział w regulacji poziomu neuroprzekaźników w mózgu i wspomaga przesyłanie impulsów nerwowych. Bierze udział w prawidłowym funkcjonowaniu układu sercowo-naczyniowego, jest niezbędna w produkcji czerwonych krwinek, hemoglobiny. Wzmacnia stan układu odpornościowego całego organizmu. Miedź wpływa na koloryt skóry i włosów. Ma charakter przeciwutleniający, co może zmniejszać ryzyko zachorowań na niektóre nowotwory.

Niedobór miedzi występuje bardzo rzadko i zazwyczaj wiąże się z poważnymi błędami żywieniowymi lub zachodzi w przypadkach stosowania drastycznych diet odchudzających. W efekcie można  zaobserwować wiele poważnych dolegliwości: brak apetytu, niedokrwistość (obniżenie wchłaniania żelaza i spadek ilości czerwonych krwinek), apatia, drętwienie i mrowienie kończyn, wystąpienie uszkodzenia żył i serca, spadek odporności, możliwość wystąpienia skoliozy.

Znacznie częściej dochodzi do sytuacji, gdy ilość miedzi w organizmie jest zbyt duża. Objawy pojawiają się w takich przypadkach głównie ze strony układu nerwowego: wzrost nerwowości, ogólne rozdrażnienie, pojawienie się stanów depresyjnych lub psychoz. Wśród innych objawów wyróżnia się również: występowanie alergii, rozwój astmy, rozwój nadciśnienia, występowanie zaburzeń hormonalnych, bezsenności, zapadalność na choroby tarczycy, marskość wątroby, zapadalność na choroby nowotworowe.

Chrom - kluczowy dla organizmu mikroelement, pełniący szereg ważnych funkcji - najważniejszą jest uczestnictwo w procesach metabolizmu glukozy.


Kluczowe właściwości:
- Regulacja metabolizmu glukozy
- Optymalizacja wrażliwości insulinowej
- Hamowanie napadów łaknienia
- Wspieranie lipolizy (spalanie tkanki tłuszczowej)
- Reguluje poziom cholesterolu
- Wspiera zdrowie układu sercowo-naczyniowego
- Działa przeciwmiażdżycowo
- Może poprawiać ogólne samopoczucie


Powyższe właściwości czynią z omawianego minerału zarówno doskonały suplement prozdrowotny, jak i skuteczne uzupełnienie suplementacji ukierunkowanej na przyspieszanie spalania tkanki tłuszczowej. Co ciekawe, suplementacja chromem może skutecznie hamować napady łaknienia i apetyt na słodycze. Istnieją solidne przesłanki nad rozważeniem stałej suplementacji chromem przez osoby cierpiące na cukrzycę.


Główne źródła chromu w pożywieniu:
- Wołowina
- ryby

- Owoce morza
- Rośliny strączkowe
- Brokuły
- Pieczywo pełnoziarniste


Potencjalne skutki niedoboru chromu:

- bóle głowy
- nadmierna pobudliwość i ogólne poddenerwowanie
- stany lękowe
- znużenie
- podwyższony poziom cukru we krwi
- podwyższony poziom cholesterolu we krwi
- drętwienie palców
- zaburzenia koordynacji ruchowej


Chrom w suplementach diety występuje w formach:

- Pikolinianu chromu
- Chrom Chelavite® - GTF


W formie monopreparatu chrom występuje w postaci tabletek, lub kapsułek. Ponadto ten cenny minerał możemy znaleźć m.in. w:

- Suplementach chitosan+chrom (składniki działają synergicznie)
- Suplementach witaminowo-minerałowych
- Spalaczach tkanki tłuszczowej i suplementach hamujących łaknienie
- Suplementach regulujących gospodarkę węglowodanową


Zalecenie dotyczące dawkowania:

- Sugerowane dzienne dawkowanie mieści się w przedziale 50-200mg. W przypadku stosowania wyższych dawek (powyżej 100mg dziennie) zalecane jest rozbicie ich na 2-3 mniejsze porcje.
- Suplementowanie się chromem przez kobiety w ciąży i karmiące powinno odbywać się wyłącznie pod kontrolą lekarza

Selen (Selenium) - to pierwiastek chemiczny z grupy niemetali, jeden z mikroelementów niezbędnych dla organizmu człowieka.  Jego źródłem w pożywieniu są zboża, mięso, jaja, nabiał i ryby, jednak nie wszystkie wymienione są dobrze przyswajane w układzie pokarmowym. Jego wchłanianie przyśpieszają witaminy (A,E i C) oraz białka. Udowodniono, że połączenie witaminy E z selenem spowalniają procesy starzenia i przyśpieszają regenerację komórek. Selen jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układów enzymatycznych, układu odpornościowego oraz tarczycy. Chroni serce przed działaniem wolnych rodników, przeciwdziała depresji, podtrzymuje sprawność seksualną mężczyzn.

Zalecane dobowe spożycie selenu o osób dorosłych wynosi 55 mg. Jego nadmiar jest szkodliwy. Niedobór selenu upośledza układ odpornościowy, prowadzi do reumatoidalnego zapalenia stawów, niewydolnościami serca i niedoczynnością tarczycy. Jeżeli z różnych powodów, dostarczenie odpowiedniej ilości selenu do organizmu jest niemożliwe, zaleca się suplementację odpowiednimi preparatami, zawierającymi ten mikroelement.

Kwas foliowy (Folic acid) -  ma swoje zastosowanie w leczeniu chorób serca oraz Alzheimera. Niewielkie ilości kwasu foliowego są powszechnie dodawane do ciast i makaronów. Znajduje się również w szpinaku i brukselce. Substancja ta jest stosowana w przypadku leczenia anemii, zapaleń jelita grubego oraz uzależnienia od alkoholu. Kwas foliowy jest tez stosowany przez kobiety w ciąży celem zapobiegania chorób u noworodków.

Zawarte w kwasie foliowym składniki zapobiegają bólom kości, złemu samopoczuciu, bólowi mięśni oraz jest stosowany do zapobiegania negatywnym skutkom leczenia różnego rodzaju medykamentami, zostawiające szkodliwe ślady w organizmie człowieka.

Kwas foliowy leczy depresję, przemęczenie, bezsenność oraz roztargnienie. Wzmaga trawienie i wspomaga procesy przyswajania substancji odżywczych.

Jod (Jodine) -  choć w organizmie mamy go tylko śladową ilość, ma istotny wpływ na nasz organizm. Pobudza tarczyce do produkcji ważnych dla naszego zdrowia hormonów, przyśpiesza spalanie glukozy, syntezę białek i tłuszczów, kontroluje temperaturę ciała, wpływa pozytywnie na układ nerwowy i krążenie. Ma również działanie uspokajające, zapobiega otyłości. 75% jodu gromadzi się w tarczycy, które reaguje negatywnie na niedobór tego pierwiastka. Syndromami braku jogu w organizmie jest ospałość, suchość skóry, przybieranie na wadze bez przyczyny, chrypka, uczucie chłodu, ale i również brak koncentracji, wypadanie włosów. Najbogatsze źródła jodu w pożywieniu to owoce morza i morskie ryby, ale też sery, kefiry, maślanki, brązowy ryż, chleb żytni. Jod też często dodawany jest do soli kuchennej. Istnieje niewielkie ryzyko przedawkowania jodu, które może objawiać się metalicznym smakiem w ustach, wysypką lub biegunką - ale te efekty pojawiają się dopiero po 30-krotnym przekroczeniu dawki. O suplementacji jogu powinny pamiętać przede wszystkim osoby z chorą tarczycą.

Witamina C, czyli kwas l-askorbinowy – rozpuszczalna w wodzie witamina, jest od dawna jednym z najchętniej wybieranych suplementów diety. Nie bez powodu – jest skuteczna, tania i bardzo trudna do przedawkowania. Organizm ludzki nie jest w stanie samodzielnie syntezować i magazynować tego związku. Odpowiednio wysoka podaż z diety jest zadaniem dość trudnym (zakładając, że chodzi o wyższe dawki niż 100% ZDS, które wynosi 200mg). W omawiany związek bogate są głównie owoce i niektóre warzywa, ale niestety przeważnie nie na tyle, żeby dostarczyć odpowiednią jej ilość z pożywieniem. Dlatego niezwykle przydatna okazuje się suplementacja.


Działanie Witaminy C. Ten organiczny związek wykazuje szereg pozytywnych właściwości takich jak:

– wspieranie układu odpornościowego,
–silne działanie antyoksydacyjne (zwalcza wolne rodniki),
– silne działanie detoksyfikujące,
– działanie wspierające absorpcje kolagenu


O pozytywnym wpływie witaminy C na odporność wie prawie każdy, w okresach zwiększonego zagrożenia na zachorowania na choroby wirusowe, czy w trakcie wymagającego okresu treningowe, lub restrykcji dietetycznych suplementacja kwasem l-askorbinowym to doskonałe rozwiązanie profilaktyczne, ale nie tylko. Liczne badania kliniczne wykazały, że okresowa suplementacja wyższymi dawkami witaminy C w trakcie infekcji przyspiesza proces powrotu do zdrowia. Regularna suplementacja witaminą C niesie szczególne korzyści dla osób intensywnie ćwiczących, narażających swój układ immunologiczny na stres. Szacuje się, że wśród takiej grupy redukcja ryzyka występowania przeziębień w wyniku suplementacji witaminą wynosi aż 50%. Poza powszechnie znanym działaniu w zakresie wspierania odporności, warto wyróżnić potężne działanie antyoksydacyjne i detoksyfikujące Witaminy C. Życie w mieście, zanieczyszczenia i smog są niewątpliwie czynnikami, które wydatnie zwiększają nasze zapotrzebowanie na witaminę C. W okresie jesienno-zimowym, pokrywającym się przeważnie w miastach z okresem występowania najgorszej jakości powietrza warto rozważyć stałą suplementację.


Właściwości antyoksydacyjne czynią z omawianego mikroelementu również doskonałe uzupełnienie suplementacji wspierającej kondycję skóry, zwalczającej procesy starzenia się i szeroko rozumianej suplementacji prozdrowotnej. Warto nadmienić, że w zależności od potrzeb organizmu witamina C może być zarówno antyoksydantem, jak i prooksydantem. Trzeba pamiętać, że pewien poziom przemian oksydacyjnych jest w organizmie ludzkim niezbędny.


Witamina C działa synergicznie z:

- rutyną
- bioflawonoidami cytrusowymi,
- cynkiem
- żelazem


Omawiany mikroelement wspiera również syntezę kolagenu, skąd jego obecność w suplementach kolagenowych i szerzej: wspierających kondycję kości, stawów i całego aparatu ruchu. W suplementacji przeważnie stosuje się dawki 500mg-2000mg dziennie, jednakże w zakresie zwalczania infekcji dopuszcza się krótkotrwałe przyjmowanie dawek do 10g dziennie. W naszej ofercie potężny wybór produktów zawierających organiczną, naturalną witaminę C. W tym dziale znajdziesz suplementy oparte na witaminie C w formie kapsułek, kapsułek wegańskich, tabletek, tabletek musujących, w proszku, a nawet w postaci skondensowanych kropli. Wersje w kapsułkach i tabletkach w dawkach 500mg, lub 1000mg. Monopreparaty i suplementy z dodatkami wspomagającymi działanie i o właściwościach prozdrowotnych, np. bioflawonoidami, rutyną, acerolą. Wyspecjalizowani w preparatach witaminowych producenci to gwarancja wyboru najwyższej jakości produktu. Szeroki wybór dostępnych suplementów z pewnością pozwoli Ci dobrać odpowiedni produkt.

Witamina E - jest składnikiem występującym w krwiobiegu, gdzie jego głównym zadaniem jest blokowanie tłuszczu. Posiada ona również działanie antyoksydacyjne, pomagając chronić komórki przed uszkodzeniem przez wolne rodniki, które wytwarzają się kiedy pokarm jest zamieniany w energię. Ludzie są również poddani działaniu wolnych rodników przez dym papierosowy, zanieczyszczenie powietrza oraz ultrafiolet słoneczny. Organizm także potrzebuje witaminy E do poprawnego działania układu odpornościowego, walcząc z bakteriami oraz wirusami. Wspomniana witamina rozszerza żyły oraz przeciwdziała powstawaniu skrzepów. Co więcej komórki organizmu współpracują z witaminą E, co owocuje ich korzystniejszą oraz zdrowszą pracą. Zalecaną dzienną dawką witaminy E  u osób dorosłych jest 15mg, natomiast u dzieci w wieku 1-3 jest to 6mg. W pokarmie witamina E znajduje się między innymi w olejach naturalnych takich jak olej słonecznikowi, czy rzepakowy. Innymi źródłami wspomnianej witaminy są orzechy, kukurydza, soja oraz zielone warzywa. Niedobór witaminy E jest rzadki jednak może on występować, wówczas jego niski poziom jest związany z niewłaściwym trawieniem tłuszczów. Przykładem schorzeń związanych z niedoborem witaminy D jest np. choroba Crona, mukowiscydoza, oraz choroba genetyczna taka jak Abetalipoproteinemia. Witamina E leczy choroby serca, problemy z prawidłowym widzeniem oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia raka.

Niacyna (Niacine) - czyli witamina B3 to określenie dwóch związków - kwasu nikotynowego i amidu kwasu nikotynowego. W przeciwieństwie do innych witamin z grupy B, niacyna może być produkowana w organizmie z tryptofanu, są to jednak ilości niewystarczające, dlatego należy dostarczać niacynę w pożywieniu. Niacyna bierze udział w procesach syntezy i rozkładu kwasów tłuszczowych, węglowodanów i aminokwasów, podczas przemian metabolicznych uwalnia energię, współuczestniczy w tworzeniu czerwonych ciałek krwi, reguluje poziom cholesterolu, wpływa pozytywnie na system nerwowy, poprawia kondycje włosów i ukrwienie skóry. Jej niedobór zazwyczaj wynika z niedożywienia lub alkoholizmu, co powoduje zmniejszenie metabolizmu, uczucie zimna itd. Nadmiar powoduje suchość skóry, wysypkę, problemy z układem pokarmowym, a nawet zagrożenie hiperglikemią i zaburzeniami rytmu serca. Witamina B3 znajduje się powszechnie w produktach roślinnych i zwierzęcych, m.in. w orzechach i ziarnach zbóż. Osoby na zdrowej i urozmaiconej diecie nie powinny potrzebować suplementacji tej witaminy.

Witamina A - rozpuszcza tłuszcz i jest przechowywana w wątrobie. Istnieją dwa rodzaje witaminy A zawartej w diecie: Pochodzenia zwierzęcego, znajduje się w takich produktach jak wołowina, wieprzowina, ryby, drób oraz nabiał. Pochodzenia roślinnego, zawartego w warzywach oraz owocach. Bardzo bogaty w witaminę A jest beta karoten. Witamina A pomaga utrzymać zdrowie zębów, kości oraz tkankę miękką a także skórę. Jest ona również znana pod nazwą retinolu, z uwagi na produkcję pigmentu w oku. Poprawia ona widzenie w słabym świetle. Karotenoidy w formie pigmentu znajdują się w pożywieniu i mogą być przetworzone we wspomnianą witaminę A. Na świecie istnieje ponad 500 karetonoidów. Beta karoten jest antyoksydantem, chroniącym komórkę przez działaniem wolnych rodników. Wspomniane wolne rodniki przyczyniają się do zapadania na choroby z którymi borykają się ludzie w podeszłym wieki. Karetonoidy zawarte w pokarmie zmniejszają prawdopodobieństwo zachorowania na raka. Najlepszym sposobem na zażycie dziennej dawki witaminy A jest jedzenie owoców, nabiału, orzechów oraz pieczywa zawierającego pełne ziarna zbóż. U osób dorosłych zalecana dzienna dawka to 0.9 grama karotenu w czystej formie. Zalecana dzienna ilość spożycia jest zróżnicowana z podziałem na wiek oraz płeć.

Kwas pantotenowy (Pantothenic acid) -  należy do witamin z grupy B, wchodzi w skład witaminy B5 i potocznie jest nazywany witamina B5 (choć witamina B5 to pantenol, panteina, kwas pantotenowy i koenzym A) Bierze  udział w budowie komórek wzmacniając je, odpowiada za rozwój centralnego układu nerwowego. Przyśpiesza gojenie ran, pomaga w zwalczaniu infekcji, obniża poziom cholesterolu i trój glicerydów   Jest bardzo potrzebna do prawidłowego funkcjonowania gruczołów nadnerczowych. Witamina B5 Jest konieczna w produkcji przeciwciał. Bakterie jelitowe mają zdolność jej wytwarzania. Wpływa na otrzymywanie energii z tłuszczów i węglowodanów. Kwas pantotenowy jest bardzo ważny dla sportowców i osób trenujących amatorsko. Objawami niedoboru witaminy B5 są przede wszystkim skurcze w nogach i w ramionach, bóle mięśni i stawów. Lepiej sie wchłania z kompleksem witamin z grupy B

Witamina K - jest jedną z blokujących wchłanianie tłuszczu witamin znajdujących się w diecie człowieka. Rozrzedza krew oraz zapobiega powstawaniu skrzepów, jest ona również niezbędna w prawidłowej budowie szkieletu kostnego. Niedobór witaminy C może prowadzić do obniżenia poziomu krwi w organizmie co podnosi ryzyko śmierci w przypadku kontuzji praz udaru. Niedobór witaminy K u dorosłych jest rzadkością, jednak może on wystąpić u osób cierpiących na problemy trawienne oraz stosujących leczenie antybiotykowe. Wspomniana witamina K jest zawarta w dużej mierze w warzywach, szczególnie tych zielonych. Są nimi szpinak, jarmuż, brukselka czy też kapusta. Jej innymi źródłami jest olej sojowy, truskawki oraz mleko. Nowo narodzone dzieci mają niski poziom witaminy K, przez co jest im ona podawana krótko po narodzinach zapewniając im prawidłowy przepływ krwi. Witamina K będąc suplementowana pomaga ludziom borykającym się z problemami trawiennymi, takimi jak przyswajanie tłuszczy. Nie stwierdzono negatywnego wpływu na zdrowie związanego z zażywaniem witaminy K u osób zdrowych, problemy mogą występować jedynie u osób stosujących leki przeciwzakrzepowe.

ZMA -  to niezwykle skuteczny suplement stymulujący wydzielanie testosteronu oraz hormonu wzrostu przez organizm. To mieszanka niesterydowych składników, dedykowanych sportowcom uprawiającym sporty siłowe, którym zależy na szybszej regeneracji i na zwiększeniu wydolności mięśni. ZMA to przede wszystkim połączenie magnezu, cynku i witaminy B6, które w organizmie pełnią funkcję regeneracyjną po przeciążeniach, chorobach i urazach. Wpływają również korzystnie na przyrost masy mięśniowej. Suplementacja ZMA jest polecana dla osób, które mają niedobory tych pierwiastków, związane np. z brakiem odpowiedniej dawki snu, z ciężką pracą, stresem, złą dietą, używkami itd. Jeśli jest odwrotnie - dbasz o siebie i pamiętasz o właściwym wypoczynku, suplementacja ZMA jest absolutnie zbędna. Preparat stosuje się na około 60 minut przed snem - poprawia regenerację i jego jakość. Dawki należy dobierać indywidualnie, ze względu na własne preferencje, dietę i styl życia.

Witamina D - pomaga ciału przyswajać wapń. Jest on jednym z głównych budulców kości. Brak witaminy D może prowadzić do poważnych chorób szkieletu kostnego takich jak osteoporoza oraz krzywica. Witamina D ma też istotną rolę w działaniu systemu nerwowego, mięśni, oraz układu odpornościowego. Witaminę D można przyjmować trzema różnymi drogami; przez skórę, poprzez spożywanie pokarmów ją zawierających oraz dzięki suplementacji. Organizm człowieka wytwarza witaminę D automatycznie poprzez naświetlenie przez słońce. Niestety zbyt częste wystawianie skóry na działanie słońca może przyśpieszyć proces starzenia oraz przyczynić się  do powstania raka. Duże ilości witaminy D są zawarte w żółtku jajka, ryb słonowodnych oraz wątrobie zwierzęcej. Niekiedy do takich produktów jak zboże oraz mleko jest dodawana witamina D. Niemowlęta oraz osoby w podeszłym wieku potrzebują większej ilości wspomnianej witaminy niż osoby dorosłe.

Tiamina (Tiamine) -  czyli witamina B1, należy do grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie. W organizmie człowieka pełni wiele zasadniczych funkcji - w procesach neurofizjologicznych, metabolicznych, energetycznych i w syntezie nukleotydów. Odgrywa również istotną rolę w komórkach wielu tkanek. m.in. serca, wątroby, mięśni szkieletowych. Najczęściej spotykane i pierwsze objawy niedoboru tiaminy to drażliwość, zaburzenia koncentracji, uczucie zmęczenia, obniżenie nastroju. Na ich wystąpienie są narażone osoby spożywające nadmierną ilość alkoholu, kawy i herbaty, w długotrwałym stresie, intensywnie pracujące fizycznie i umysłowo. Przedawkowanie tiaminy jest trudne do osiągnięcia, ale oznakami nadmiaru są trudności w oddychaniu i przełykaniu, obrzęki krtani, drżenie mięśni, a nawet zaburzenia rytmu serca. Źródeł tej witaminy jest bardzo wiele - tiamina występuje w roślinach strączkowych, owocach, warzywach, pieczywie z pełnego przemiału, orzechach. Jej suplementacja jest konieczna jedynie w rzadkich przypadkach.

Ryboflawina - czyli Witamina B2, organiczny związek chemiczny będący połączeniem rybitolu i flawiny. Jej niedobór prowadzi do zaburzeń w funkcjonowaniu układu nerwowego. Dzienne zapotrzebowanie człowieka na ryboflawinę wynosi ok. 1,5 mg. Witamina B2 spełnia szereg ważnych funkcji w organizmie człowieka. Jest niezwykle ważna dla wzroku ( jej brak może powodować światłowstręt), jest niezbędna dla ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego, dba o system odpornościowy. Nie odnotowano szkodliwych skutków nadmiernego spożycia ryboflawiny, po silnym przedawkowaniu mogą wystąpić nudności i wymioty. Dobrym źródłem witaminy B2 w diecie jest mięso, wędliny, wątroba, sery, fasola i jaja.

Objawami niedoboru są choroby układu nerwowego, bóle mięśni, zmęczenie oczu, łzawienie, infekcje, wypadanie włosów, afty, pleśniawki, zajady, pękanie naskórka na ustach, łuszczenie się skóry. Może też prowadzić do zawrotów głowy i problemów z koncentracją. Dawkowanie w przypadku dorosłego człowieka wynosi ok. 1,1-1,3 mg, w przypadku kobiet w ciąży i karmiących i w ciąży odpowiednio więcej, ok. 1,5 mg.

Witamina B12 (kobalamina) to rozpuszczalna w wodzie, jedna z 24 kluczowych witamin. Zaliczana do witamin z grupy B. Znana z mocnego oddziaływania na układ nerwowy, posiada szereg innych kluczowych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu właściwości, które czynią z niej szczególnie atrakcyjny suplement diety.


Występowanie w pożywieniu:

- mięso i jego przetwory,
- mleko i jego przetwory,
- ryby i ich przetwory,
- jaja


Jak łatwo zauważyć, osoby będące na diecie wegetariańskiej, a w szczególności wegańskiej będą szczególnie narażone na braki tej witaminy. Typowe objawy niedoboru witaminy B12:

- znużenie
- problemy z zapamiętywaniem
- słabsze funkcjonowanie procesów poznawczych
- gorszy nastrój, a nawet stany depresyjne
- niższy poziom odporności – zwiększona podatność na infekcje
- gorszy apetyt
- zaburzenia cyklu miesiączkowego u kobiet
- zaburzenia równowagi
- drętwienie kończyn
- anemia


Powyższe objawy oczywiście nie muszą jednoznacznie wskazywać na niedobór witaminy B12, ale powinny być przesłanką do szczegółowego przyjrzenia się swojej diecie i ewentualnego zrobienia badania na poziom B12 we krwi. Kluczowe właściwości witaminy B12:

- pełni kluczową rolę w metabolizmie energetycznym
- partycypuje w produkcji krwinek czerwonych (erytrocytów)
- optymalizuje nastrój i ogólne samopoczucie
- wspiera funkcjonowanie procesów poznawczych
- podnosi poziom wydolności
- ułatwia koncentrację
- poprawia odporność organizmu


Formy witaminy B12 w suplementacji:

- Cyjanokobalamina
- metylokobalamina – metylowana B12
- Forma metylowana wyróżnia się doskonałą wchłanialnością, co nie oznacza, że suplementacja „zwykłą” cyjanokobalaminą jest nieefektywna. W formie monopreparatu witamina B12 występuję w kapsułkach, tabletkach, pastylkach do ssania, czy w liposomalnym sprayu.



Poza monopreparatami znajdziesz ją m.in. w:

- tzw. b-kompleksach (tylko witaminy z grupy B)
- kompleksowych suplementach witaminowo-minerałowych
- odżywkach wspierających koncentrację i zapamiętywanie, w tym w formułach nootropowych
- odżywkach wspierających regenerację potreningową
- suplementach przedtreningowych
- spalaczach tkanki tłuszczowej


Bezpośredni wpływ na metabolizm energetyczny czyni z witaminy B12 atrakcyjny suplement dla sportowców i osób regularnie ćwiczących – w szczególności trenujących sporty o profilu wytrzymałościowym (ale nie tylko). Nie można przecenić również wpływu omawianej witaminy na pamięć i szereg procesów poznawczych. Suplementacja witaminą B12 jest rekomendowana wśród seniorów – zarówno prewencyjnie, jak i w przypadku objawów otępienia, demencji, czy występowania choroby Alzhaimera. B12 to także kluczowy suplement dla osób na diecie wegańskiej i wegetariańskiej.

Biotyna (Biotin) – jedna z witamin z grupy B (technicznie jest to witamina B7, spotyka się również nazwę witamina H), przez organizm ludzki wykorzystywana głównie jako koofaktor enzymatyczny (umożliwia poszczególnym enzymom katalizowanie konkretnych reakcji chemicznych). Używana w suplementacji w celu poprawy kondycji paznokci, włosów i skóry. Stosuje się w celu poprawienia kondycji paznokci, włosów i skóry – przeważnie 2,5mg dziennie, jako dodatek w suplementach multiwitaminowych – przeważnie 0,03mg dziennie.